Verslagen / Op zoek naar lichtpunten op Kerstavond 2023

* Jan Mankes.

In een passage uit het Kerstevangelie bij de geboorte van Jezus in Bethlehem brengen enkele herders de nacht door in het veld om de wacht te houden bij de kudde. Opeens verschijnt er een Engel aan hen en worden ze omgeven door stralend licht. De Engel stelt hen gerust en zegt vreugdevol nieuws te brengen: vandaag is de Messias geboren in een kleine kribbe. 

Duistere tijd

Daar wil ik het in dit stuk over hebben: mensen die wat licht brengen in deze duistere tijd met de oorlogen in Oekraïne, Gaza, Syrië en vele andere plaatsen in de wereld. Oorlog voeren lost nooit iets op, geweld roept weer ander geweld op in een eindeloze cyclus en kent alleen maar verliezers. Daarbij komen de vele natuurrampen, die vele mensenlevens verwoest hebben. Dat de klimaatcrisis stevig aangepakt moet worden is pure noodzaak. Als regelmatige kijker van de nieuws -en achtergrond rubrieken op televisie en het volgen van andere media, ben ik op zoek naar lichtpunten.

Natascha en Sinan

Mensen die niet direct partij kiezen in een oorlog, maar die het menselijk lijden van ieder slachtoffer betreuren. Deze week zag ik een mooi gesprek met auteur en filmmaker Natascha van Weezel, die naast documentairemaker en onderzoeksjournalist Sinan Can zat in het programma Khalid en Sophie. Beiden spreken zich uit over de oorlog in Gaza tussen Israël en Hamas. Zij maken een documentaire samen ‘Brug over de Breuklijn’.

Hierin onderzoeken zij de gevolgen van de oorlog in Gaza voor Nederland. Zij keuren het geweld aan beide kanten af en zoeken naar verbinding in elkaars lijden.  Het wrange is, dat zij die vrede en samenhorigheid zoeken, anno 2023, anoniem worden uitgescholden in de ‘sociale’ media en zelfs worden bedreigd. Vreselijk is dat Natascha een lieve, integere en gevoelige vrouw en Sinan een aimabele, integere en vredelievende man zo worden bejegend. Het goede is vaak bedreigend voor het kwade.

Deel de Duif

In de documentaire komt het hoopvolle en waardevolle initiatief ‘Deel de Duif’ ter sprake. Een groep jongeren bestaande uit de Islamitische Selma en Oumaima en de Joodse Noa en Boaz. Zij zoeken verbinding met elkaar en zetten  overeenkomsten in hun beleving centraal. Zie voor meer informatie Deeldeduif op Instagram.

Joris Luyendijk

Iemand die ook grote moeite heeft met de Gaza oorlog is journalist en schrijver Joris Luyendijk. Hij kiest geen partij in de oorlog. Als ex-correspondent in het Midden-Oosten heeft hij vrienden in beide kampen. Hij verzet zich tegen de ontmenselijking aan beide kanten. In iedere oorlog worden tegenstanders als onmensen afgeschilderd en hierdoor geven foute machthebbers en volgelingen, zichzelf een vrijbrief voor de meest gruwelijke daden.

Luyendijk zegt in een recent interview in HP–De Tijd. “je bent geen dominee, je staat niet aan de hemelpoort, je hoeft niet te besluiten of de Israëliërs of de Palestijnen in de hemel komen, je zit niet in de VN en ook niet bij OP1. Maar wat je wel bent is een mens met een kring van personen om zich heen van wie een deel lijdt. Probeer er voor hen te zijn, probeer voor hen iets liefs te doen. Dat lijkt me een mooie kerstgedachte.”

 Rob Wijnberg

Een ander lichtpunt is het nieuwe boek ‘Voor ieder wat Waars’ van journalist en filosoof Rob Wijnberg. Hij was op zijn 27e al hoofdredacteur van NRC Next en richtte met enkele anderen in 2013 ‘De Correspondent’ op. Het motto van dit digitale medium: journalistieke reflecterende verhalen maken, voorbij de waan van de dag.  Zijn boek  gaat over de waarheid en betekenis van waarheid in de (media)wereld, waar je soms niet meer weet wat waar is en wat niet.(fake news). Hij analyseert en bekritiseert de huidige media scherp en schetst in zijn boek een hoopvol en inspirerend vergezicht.

Arne Slot

Op sportgebied vind ik Arne Slot de trainer/coach van Feyenoord  een inspirerende man. Hij is niet alleen een uitstekende all round trainer, die attractief en aanvallend voetbal wil spelen. En zijn tegenstander tot in de puntjes bestudeert. Daarnaast gaat hij ook verstandig en tactvol met de sportpers om.

Hij geeft zijn spelers duidelijke taken en ziet hen niet alleen als topsporters, maar ook als mensen. Slot heeft dikwijls gesprekken over persoonlijke zaken met zijn spelers. Slot in het A.D. Sport: ‘ik vind het supermooi als ze zeggen dat ze me een goede trainer vinden. Maar als ze me een fijn mens vinden, is dat nog veel waardevoller.’

Persoonlijk leven

Het absolute hoogtepunt van dit jaar uit mijn persoonlijke leven, is mijn onvergetelijke huwelijk op 16 juni in de historische museumtuin Gouda met mijn geliefde, met wie ik al 12 jaar samenwoon. Een ander inspirerende figuur is Marcel van den Tooren, coördinator van kunststichting De Firma in Gouda.(www.defirmagouda.nl). Hij heeft de wat uitgebluste kunstclub met veel passie, betrokkenheid en energie nieuw leven in geblazen.

Nu werk ik samen met hem aan een documentaire over de zeer veelzijdige en getalenteerde dichters scene in de kaasstad. Jong en oud. Het motto van de film staat boven de voordeur in het oude Goudse stadhuis: ‘Audite et alteram partem’= luister naar de ander. Over lichtpunten gesproken. De wereld van nu heeft op 24 december 2023 het licht van Bethlehem meer dan ooit broodnodig.

Jaap Mees, 24 december 2023 Reporters Online en Blendle.