Verslagen / Magnifieke Cate Blanchett in Manifesto in Holland Festival

Cate Blanchett, een van de beste actrices van haar generatie, is te bekijken in Manifesto op het Holland Festival. In 12 korte video-installaties van Julian Rosefeldt speelt de kameleonachtige Cate Blanchett evenveel totaal verschillende rollen.

Oscar

Dat de Australische actrice Cate Blanchett kan acteren is al lang bekend. Vooral na het winnen van een Oscar in ‘Blue Jasmin’ van Woody Allen. Maar ook is ze bekend van haar spel in ‘Lord of the Rings’ en ‘I’m not there’. Hier speelt ze op overtuigende wijze Bob Dylan. Al vanaf een van haar eerste films ‘Oscar en Lucinda’ (95) van Gillian Armstrong viel ze op. Ralph Fiennes was haar tegenspeler.

Regisseur Julian Rosefeldt maakte vorig jaar in het Holland Festival het filmlandschap bij de opera The Creation van Haydn. Grote bouwwerken in de woestijn van heel hoog gefilmd, bewoond door kleine nietige figuurtjes. Imposant gedraaid, maar ook wat vervreemdend.

Tsunami

Nu gebruikt Rosefeldt allerlei manifesten uit de kunstgeschiedenis. Van Barnett Newman’s The Sublime is Now, via The Realist Manifesto van Malevich en het nihilistische Dadaïsme tot Dogma95 van Lars von Trier en Vinterberg.

Ze worden in een stortvloed van woorden, te vergelijken met de beelden tsunami van de huidige media, over ons heen gestort. Zonder ondertitels en zonder genade.

Af en toe pik je wat op zoals: ‘het gaat in de kunst om magie’ en ‘alleen kunst gemaakt vanuit de ziel beklijft’. Maar meestal gaan de woorden het ene oor in en het andere oor uit. Vaak zijn de manifesten vrij destructief en pessimistisch. Iets in de trant van: kunst leidt tot niets, politici zijn corrupt, religie is dood etc.

Virtuoze

Typisch Dada, maar Dada is al lang dood, gelukkig. Voor iemand die gelooft in het goede, schone en spirituele moet je even op je tong bijten. Zonder de fenomenale actrice Cate Blanchett,  zou deze twee en een half uur video een beetje te veel van het goede zijn. Maar het is een waar genot naar deze virtuoze, aantrekkelijke en veelzijdige actrice te kijken. Of ze nu een tot in het detail geobserveerde zwerver met baard en hond speelt, een keurig chique dametje met gezin, een pinnige avant-garde dansdocente, een punk in het zwart gekleed met schijt aan alles, of een sophisticated televisie presentator. Iedere keer komt haar karakter tot de in de kleinste finesses tot leven.

* Cate Blanchett.

Poppenspeler

Er zijn 12 verschillende rollen in 13 films, in de Proloog horen wij alleen haar stem. Mijn favoriete films zijn Surrealisme, waar ze een poppenspeler speelt die een pop van zichzelf bedient.  Dit te midden van allerlei door Suse Wächter razendknap gemaakte en goedgelijkende  figuren uit de politiek, kunst en wetenschap. Mensen als Ghandi, Mandela, Moeder Teresa, Churchill en Gorbachev.

Originaliteit

Ook bijzonder is de film Suprematism/ Constructivism. Hier lopen allerlei mensen in witte ruimtepakken rond in een gigantische klinische kerncentrale. Ook Cate is in zo’n wit pak gestoken en loopt zonder contact met anderen,  door het immense gebouw naar een ruimte met allerlei vierkante dozen. Het lijkt een schilderij van Escher. Strak en magisch.

Een van de luchtigste installaties is Film/Epilogue, waar Blanchett een schooljuffrouw vertolkt die de lessen van Godard, Jarmusch en Dogma 95 uitlegt aan kleine aandachtige kinderen. Originaliteit bestaat niet, doceert zij.  Iedereen pikt ideeën van iedereen, doe het op een slimme manier. Gebruik je fantasie, creëer van binnen uit.

Jaap Mees

https://youtu.be/_QvI4cFGft8  Trailer