Blog 3 De Nieuwe Taiwanese Golf

Chinlin Hsieh Dust in the Wind

Eén van de meest interessante programma’s in IFFR 2015 is het retrospectief over de Nieuwe Taiwanese Cinema. Festival programmeur Chinlin Hsieh, geboren in Taiwan, maakte er een klein programma over: Made in Taiwan. Daarnaast regisseerde zij een rijk gelaagde prachtige documentaire hierover FLOWERS OF TAIPEI. De belangrijkste filmers uit deze stroming zijn Hou Hsiao –hsien en Edward Yang.

DUST IN THE WIND (foto) uit 1986 is een belangrijke film in het oeuvre van Hsiao- hsien. Hij draaide dit werk een jaar nadat hij met A TIME TO LIVE AND A TIME TO DIE de prijs van de Internationale Filmkritiek had gewonnen in Berlijn. Het verhaal van Dust in the Wind is geïnspireerd op het persoonlijke leven van scenarioschrijver Wu Nian-chen. Over een liefde tussen een gevoelig meisje en Wan een introverte zijn weg zoekende jongen. Hij doet klusjes in een drukkerij, waar hij het niet naar zijn zin heeft. Zij werkt in een kleding atelier. Regelmatig zien zij elkaar, allebei worstelen ze met het uitdrukken van hun gevoelens. Op een gegeven moment gaat Wan in dienst en daar hoort hij tot zijn grote verdriet dat zijn meisje is getrouwd met een ander.

Grootmeester Hou

Hou Hsiao- hsien schetst hun dagelijks leven in simpele doeltreffende beelden. De cineast die inmiddels uitgegroeid is tot een van de grootmeesters in de filmkunst, geeft ons een sfeerrijk beeld en echt gevoel voor het dagelijks leven in een klein bergstadje in Taiwan. Een goed voorbeeld van de New Taiwan Cinema, een persoonlijke en subtiel gemaakte ‘coming of age’ film over gewone mensen.

Uit hetzelfde jaar 1986 is THE TERRORIZERS van Edward Yang. Yang (1947-2007) begon zijn leven als computer engineer en verliet de Filmacademie al snel. Hij begon zijn filmcarrière pas vele jaren later, diep onder de indruk na het zien van Aguirre, the Wrath of God van Werner Herzog. In een moderne structuur zeker voor die tijd, laat Yang drie verhaallijnen door elkaar lopen. Het leven van een ongelukkige scenarioschrijfster, die van haar man is vervreemd, een gangsterliefje en een fotograaf kruisen sporadische elkaars levens. In tegenstelling tot Hsiao-hsien situeert Yang zijn personages in de grote stad Taipei. The Terrorizes is duidelijk geïnspireerd door Antonioni’s Blow Up, over een fotograaf die een moord ontdekt bij het uitvergroten van een foto. Te zien is dat Yang nog vrij jong is als hij deze film maakt, want de film mist de menselijke ‘touch’ en tederheid die zijn latere films met Yi Yi (ook bekend als A One and A Two) als een van de hoogtepunten wel heeft.

Flowers of Taipei

Het is te hopen dat IFFR programmeur Chinlin Hsieh vaker films gaat maken. Zij is vooral bekend als assistent van Hou Hsiao-hsien en producent van Leos Carax en Tsai Ming-liang. Haar FLOWERS OF TAIPEI is een erg mooi gedraaide en informatieve documentaire. In deze film bezoekt zij diverse filmmakers, critici en kunstenaars, die het belang van de New Taiwan Cinema duidelijk maken. Deze stroming bestaat niet alleen uit bekende filmers als Hsiao- hsien en Yang, maar ook filmmakers als Te-Chen Tao en Yi Chang waren erbij betrokken.

Een Taiwanese Golf met een grote impact vergelijkbaar met de Nouvelle Vague van onder andere Truffaut, Godard en Rohmer en het Neo Realisme van Rosselini en De Sica. Wat deze drie stromingen gemeenschappelijk hebben is een nadruk op het persoonlijke, een zekere rauwheid en aandacht voor actuele politiek/sociale thema’s. Chinlin Hsieh laat filmmakers als Tsai Ming- liang ( Vive l’amour), Apichatpong Weerasethakul ( Uncle Boonmee who can recall his past lives) en Olivier Assayas (Clouds of Sils Maria) aan het woord.

Tsai Ming- liang ziet zichzelf niet als onderdeel van de New Taiwan Cinema, hij gaat meer zijn eigen weg. Weerasethakul merkt op dat het bij hem vooral gaat over de energie tussen de acteurs.

Persoonlijke Expressiemiddel

Assayas maakte al een verfijnde documentaire over Hou Hsiao-hsien in 1997, waarin de maestro uitgebreid aan het woord komt over zijn jeugd. Ook Tony Rayns filmcriticus/programmeur en Azië kenner vertelt helder over het unieke van de New Taiwan Cinema. De filmmakers hiervan onderscheiden zich van mainstream films uit Azië, doordat zij film als persoonlijk expressiemiddel gebruiken. Daarvoor werden er in China en omstreken grote hoeveelheden Kung Fu films en komedies aan de lopend band geproduceerd.

Taiwan is trouwens een bijzonder eiland. Eerst was het een kolonie van Japan en daarna ingelijfd door China. De staat van beleg werd in 1987 afgeschaft, maar China erkent Taiwan niet als een onafhankelijke staat. Flowers of Taipei is een uniek document, mooi gedraaid met zorgvuldige beelden. De camera reist de hele wereld rond om het belang van de New Taiwan Cinema duidelijk te maken. De overgangen van het ene land naar het andere worden mooi filmisch gemaakt, door diverse vloeiende shots te tonen van treinrails, bruggen en sfeerrijke steden impressies. In de film bejubelen diverse geïnterviewden Hou Hsiao- hsien en Edward Yang. Terecht want beiden zijn virtuoze en humanistische filmmaestro’s. Helemaal op het einde komt Hou Hsiao-hsien zelf aan het woord, de essentie van zijn films vindt hij is en blijft de inhoud.