Verslagen / IFFR 2012: Vlinder met dunne vleugels

IFFR 2012 Filmblog 1

Het absolute hoogtepunt tot nu toe op het IFFR 2012 is de krachtige, Bressoniaanse film L'HIVER DERNIER( foto) van de Amerikaanse filmmaker John Shank, die in Brussel woont. (zie Filmblog 2) In voorgaande edities van het IFFR, sprongen sterke films eruit zoals het hartverscheurende Bamako van Abderrahmane Sissako en het prachtige Alamar van oud filmschool genoot Pedro Gonzales Rubio. Naast publiekstrekkers als A DANGEROUS METHOD (Cronenberg), HUGO( Scorsese),LE HAVRE (Kaurismaki) en SHAME( Mc Queen), die binnenkort in de bioscoop komen, draaien er talloze debuut films in Rotterdam.

Eén ervan is EGG AND STONE van de Chinese filmmaakster Huang Ji. Opgenomen in de Tiger Award competitie voor eerste en tweede speelfilms. Het gaat over een jong meisje die een abortus moet ondergaan, in te donkere beelden geschetst in een minimale stijl met non- professionele acteurs. Na afloop in een vragen- met- het -publiek sessie vertelt Huang Yi dat het om een persoonlijke ervaring gaat, dat geeft de film een extra lading. Abortussen komen veel voor in China bij jonge meisjes en worden vaak stil gehouden. De film is subtiel, maar wat onsamenhangend en er gebeurt ondanks het dramatische gegeven erg weinig in. Wat levendiger is NICK van de talentvolle Nederlandse filmmaker met de Aziatische roots Fow Pyng Hu, die eerder Paradise Girls en Jacky maakte. De film heeft als plaats van handeling Rotterdam. Enkele mooi gefotografeerde skylines verluchtigen het drama. Nick, intens en goed gespeeld door Merijn de Jong, is een onsympathieke kok in een restaurant. Zijn vriendin maakt hij uit voor 'lege huls'. Hij is een nogal tegendraads type die ruzie maakt met zijn baas hem voor huichelaar uitmaakt en zijn ontslag neemt. In de eerste scene trapt hij al direct een duif dood, zonder enige reden. Een van de ongeschreven wetten van het film maken is dat je je hoofdpersonage niet onaangenaam moet maken. Je kunt het natuurlijk wel doen, maar dan maak je het voor het publiek wel makkelijker als je daar op een gegeven moment enige verklaring voor geeft. Gebeurt dat niet, dan laat de film de kijker Siberisch koud. Ook het scenario leek nog niet helemaal klaar bij het maken van de film, enkele karakters zouden meer uitgediept kunnen worden. De slot scène van de film in de bossen van Kroatië is wel weer van een onaardse originaliteit en schoonheid.

Knap gezicht

Het meest fascinerende en knappe gezicht in deze IFFR editie tot nu toe, is van de Canadese actrice en documentairemaakster Marie Eve Nadeaux, die de hoofdrol speelt in de film LE RESTE DU MONDE van de Fransman Damien Odoul (After We are gone). Na de zelfmoord van haar vriend, twijfelt ze of zij zijn baby waarvan zij in verwachting is wil houden. Zij speelt een van de drie zussen uit een ernstig depressieve en disfunctionele familie. Emmanuelle Béart speelt overtuigend een rol van de alcoholistische opvliegende vriendin van hun vader. Als zo vaak op het IFFR is het verhaal niet het belangrijkste in de film, meer de sfeer,de thematiek en de karakters. Met het gevaar dat als deze karakters niet meerdere kanten laten zien,liefst contrasterende, de film gaat meanderen. Het zou wel weer eens verfrissend zijn een film met een ouderwets sterk gefocust verhaal te zien. Dat hoeft echt niet per se de op het IFFR verfoeide drie akten structuur te hebben en volgens een afgesleten formule worden gefabriceerd. De film die met Nick het makkelijkst is te volgen is de met schwung gedraaide dans film RANIA (foto) uit Brazilie. Van filmmaakster Roberta Marques, die beurtelings in Rio de Janeiro en Amsterdam woont. Een jonge danseres, knappe rol van Graziela Felix, uit de sloppenwijken van Fortaleza probeert het te maken in de harde competitieve wereld van het dansen. Zij wordt een 'vlinder met dunne vleugels' genoemd. Via twee invloedrijke danseressen en door veel te trainen en in nachtclubs het vak te leren werkt zij zich omhoog. In de synopsis in de programmakrant staat dat zij uit een achterbuurt komt, maar daar is in de film niets van te zien. Je ziet alleen haar moeder altijd achter de naaimachine haar dagen slijten, maar de favela's komen niet in beeld. Misschien te gevaarlijk om daar te draaien, maar daardoor komt te film wat gepolijst over.

IFFR 2012 FILMBLOG 2  L'HIVER DERNIER HET ABSOLUTE HOOGTEPUNT

Gisteren een ongelooflijk mooie debuutfilm, L'HIVER DERNIER, gezien van de in België wonende Amerikaan John Shank. Over een jonge boer, Johann (sterke rol van Vincent Rottiers), die een stuk land en koeien beheert in een afgelegen deel van Frankrijk. Hij komt uit een boeren geslacht en heeft een liefdevolle kijk op zijn omgeving en de natuur. Op een dag komen boeren uit een coïperatief uit de streek bij elkaar om de penibele financiële situatie te bespreken van hun boeren bestaan. Er wordt druk uitgeoefend op Johann om zijn bedrijf commerciëler aan te gaan pakken en zijn kalveren jong te verkopen, maar dat weigert hij. Erg karaktervol en trouw aan zijn idealen, maar het gevolg is dat hij zichzelf isoleert. In mooi zorgvuldige beelden toont Jonh Shank de hardheid en schoonheid van het leven als veeboer. Op Bressoniaanse kernachtige wijze vertelt John Shank zijn verhaal in sterke pure beelden en met spaarzame woorden. Al het overbodige is uit de film gesneden. Heel veelzeggend en ontroerend is zijn zwijgzaamheid. Het ritme en de rust passen bij de landelijke en rauwe omgeving. Het absolute hoogtepunt van deze IFFR 2012. De film die zeer ten onrechte tot nu toe weinig publiciteit heeft gekregen is morgen (vrijdag 3-2) nog te zien om 12.30 uur in Pathe 7. L'Hiver Dernier was eerder geselecteerd voor filmfestivals in Venetië en Toronto.

RETURN TO BIRMA is de eerste lange onafhankelijke speelfilm gemaakt in Birma door regisseur Midi Z. Hierin gaat een jonge constructie werker Xing hong uit Taiwan terug naar zijn geboorteland om er achter te komen dat zijn vrienden dromen om naar Maleisië, Dubai of China te gaan, omdat daar meer werk te vinden is. De film richt zich vooral op het economische reilen en zeilen in zijn land. Jammer is dat behalve in de filmische opening waarin de hoofdpersoon rijdt op een bromfiets taxi, je slechts sporadisch een indruk krijgt van het Birmaanse landschap en de cultuur. Meestal praat Xing hong met zijn oude vrienden en vraagt hoeveel ze nu verdienen. 'Keuzes maken betekent spijt hebben' zijn Xing hong's veelzeggende woorden. Het is bijzonder dat deze film in Rotterdam vertoond wordt, want in Birma heeft niemand hem nog gezien.  Ook een bijzonder originele, magisch realistische film is de Frans Canadese UN NUAGE DANS UN VERRE D' EAU van de Iranese filmmaker Srinath C. Samarasinghe . Het gaat over een oude man, Noun, die filmoperateur in Egypte was en nu zijn oude dag slijt in een appartement in Parijs. Zijn buurmeisje is Anna, een prostituee uit Roemenië , die goed bevriend met hem is geraakt. De oude man heeft magische krachten en kan zelfs de grens tussen dood en leven overschrijden. Of is dat alleen in de dromen van Anna mogelijk? Als de zorgvuldig door Noun bewaarde kranten knipsels over Egypte gaan rond dwarrelen om hem te beschermen, gezelschap gehouden door zijn favoriete goudvis verandert de film van realisme in fantasie. Het acteren vooral van de oude Noun en Anna is erg goed, evenals de levensechte bijrollen. De regisseur is voor deze unieke film geïnspireerd door zijn grootvader uit Sri Lanka, die ook filmoperateur was. 

Jaap Mees