Verslagen / Beyond Sleep van Boudewijn Koole heeft internationale allure

# Les chevaliers blanc

Filmdagboek IFFR 2016 deel 2

In dit tweede filmdag boek: de magnifieke film Beyond Sleep van Boudewijn Koole, een vreemde Spaanse rolprent waarin een vrouw slaapt met een ladder, een rusteloze Italiaanse film en een knap gemaakt uiterst realistisch Belgisch/Frans drama in Tsjaad.

 In your face

‘In your face’ noemen de Engelsen een film die weinig subtiel en op een van -dik -hout –zaagt- men- planken manier gemaakt is. Zo’n film is het Italiaanse Per Amor Vostro van Giuseppe Gaudino die eerder een Tiger award won in 1997 voor Giro di lune traterre e mare. Ook letterlijk ‘in your face’, want de personages zijn erg dicht op de huid gefilmd. Met een heel onrustige cameravoering, waarschijnlijk om de chaotische toestand van de hoofdpersoon Anna ( Valeria Golina) aan te duiden.  Om duizelig van te worden. Zij heeft een gezin met vier kinderen, waarvan de zoon doof is en de man een asociale gewelddadige rotzak. Zij werkt als assistente regie bij een stereotiep Italiaans haantje, die een oogje op haar heeft. Begrijpelijk is dat zij valt voor zijn charmes, met zo’n nare man thuis, maar ook weet je dat het uiteindelijk slecht moet aflopen. Valeria Golina speelt knap, maar het verhaal rammelt  door een af en toe niet bedoelde commedia del arte achtige aanpak. Symbolisch hiervoor is het uitzicht op zee vanuit Anna’s flat, waar gefotoshopte donkere wolken op amateuristische wijze voorschuiven.

Weeskinderen in Tsjaad

In tegenstelling tot de zeer knap gemaakte en erg realistische film Les Chevaliers Blancs van de Belgische regisseur Joachim Lafosse. Over een groep Franse ontwikkelingswerkers die naar Tsjaad gaan om een groep weeskinderen onderdak en onderwijs te geven. Het is een erg gevaarlijk oorlogsgebied en de groep ontkomt maar net aan de dood als ze op hun reis worden beschoten door militaire lokale troepen. Hun doel lijkt nobel om de kinderen een beter leven te geven, maar naarmate de film vordert is het zeer de vraag of de motieven echt zo bonafide zijn. Onder leiding van de sterke acteur Vincent Lindon en goed acterende actrices Louise Bourgoin en Valérie Donzelli wordt een nauwkeurig beeld geschetst van wat een mission impossible blijkt te zijn. Gebaseerd op een waar gebeurde hachelijke onderneming.

Ladder

De meest idiote en bizarre film tot nu toe is het Spaanse surrealistische drama Esa sensacion (foto boven) van Juan Cavestany met behulp van Genisson en Hernando. Drie wonderlijke verhalen over liefde, geloof en de menselijke wil. Bijna onmogelijk om na te vertellen, maar het meest bijblijft is een jonge vrouw, die seksueel opgewonden raakt door zich tegen grote straatkeien aan te drukken. Of een gedeelte van een metalen brug te beminnen . Ook raakt ze bevredigd door een ladder naast haar in bed. Een andere verhaallijn volgt een zoon die heimelijk zijn vader bespioneert  in zijn dagelijkse bezigheden. Esa sensacion lijkt een soort moderne  variant op de films van de surrealist Luis Bunuel.

Beyond Sleep

De meest briljante film tot nu toe is Beyond Sleep van Boudewijn Koole (Kauwboy, Hollandse Oscar inzending) naar het boek Nooit Meer Slapen van Willem Frederik Hermans. Terecht gekozen als openingsfilm  van deze 45e editie van het filmfestival. Over een jonge geoloog Alfred, die op zoek gaat naar meteorieten inslagen, in een moeilijk toegankelijke uitgestrekte berggebied in Noorwegen. Hij wil het onafgemaakte geologische werk van zijn omgekomen vader voltooien en is daarom vastberaden de barre tocht vol obstakels te volbrengen. Deze zowel fysieke als existentiële trektocht, samen met drie Noorse geologen, wordt door Koole en director of photography Melle van Essen met een grote visuele kracht, eenvoud en flair in beeld gebracht. Het ene moment laat het team Koole/ van Essen in  totaalshot ’s de weidsheid van de ruige natuur zien. Dan weer tonen zij in close up’s magische intieme momenten.  Zoals Alfred die een jong eendje vangt en liefkozend toespreekt of als hij schikt als er plotseling een poolvos uit de mist opduikt.  Koole laat  vaak het isolement zien van  Alfred door hem een eindje van de groep af te positioneren.

Doorleefd

 Reinout Scholten van Aschat  draagt de film en het knappe is dat hij de kijker op fijnzinnige wijze deelgenoot maakt van zijn belevingswereld. Ook zijn tentgenoot  de wat stugge en rationele Noor Arne (Pal Sverre Hagen) is erg sterk. Heel begrijpelijk dat van Aschat  als ‘European Shooting star’ is geselecteerd voor het  komende filmfestival in Berlijn. Beyond sleep is niet zomaar een film, meer een echte belevenis  De elementen spel, camerawerk, de uitgekiende muziek, een subtiele mix van fantasie en realiteit en ritmische montage vormen een geheel. Daarbij komen de existentiële goed gedoseerde dialogen en een doorleefde regie die Beyond Sleep maken tot een van de beste Nederlandse films ooit. 

Jaap Mees

 Foto's IFFR rights 2016.