Actueel / De Fietser originele en filosofische film van Kees Hin (1936-2020)

* Kees Hin

Toen ik nog in Amsterdam woonde vlak bij het Concertgebouw, zag ik cineast Kees Hin regelmatig fietsen. Met een ernstige en vastberaden blik in de ogen. Nu enkele jaren later heeft dezelfde dichter onder de filmmakers de documentaire De Fietser gemaakt.

Typisch Hin om van zo’n alledaags onderwerp een boeiende film te maken. Eerst denk je een documentaire van 85 minuten over het thema fietsen kan dat de aandacht vast houden? Het antwoord is bevestigend.

Filosoof

Hin volgt enkele fietsers in en om Amsterdam, zoals een koerier, een fietsenmaker, een fietsende filosoof, een fysiotherapeut en een pakjesbezorgster met een fietskarretje Cycloon genaamd. De gespierde koerier laveert als een ware acrobaat door het verkeer. Hij vertelt dat hij door zijn ervaring en intuïtie precies weet of hij net voor of achter een auto langs kan langs glippen. Soms moet hij een pakket met scherpe deadline afleveren en weet dan precies het juiste afstekertje te vinden om op tijd te komen. Een fietsenmaker die ook de post bezorgt en zijn te repareren fietsen zelf uitprobeert om te zien wat eraan mankeert. Een man met hart voor zijn vak. De filosoof op de fiets heeft het over stilstand en beweging en beschouwd het fietsen als een metafoor voor het leven. Een fysio fietst naar een moeder met een baby die wat therapie nodig heeft. Dan is er de studente die een karretje achter haar fiets heeft bevestigd met pakjes, vooral bloemboeketten. Zij studeert en vindt dit een ideaal bijbaantje, omdat zij het fijn vindt om alleen te zijn en houdt van fietsen.

Beschouwend

Kees Hin (1936) een van de meest eigenzinnige en unieke filmmakers in ons land, weet bijzondere personages en beschouwende mensen voor zijn film te vinden. Een goede afspiegeling van hemzelf zo lijkt het. Hin komt enkele keren in de film terug bij zijn hoofdpersonen, zodat je de karakters beter leert kennen.

Dan zijn er nog korte impressies van fietsers, zoals de man die ‘fietsskeletten’ verzamelt en gemeentewerkers die met een hijskraan op een boot fietsen uit de grachten halen. Niet alleen fietsen, maar ook bankjes, stoelen en zelf een heuse kluis. Niet opengebroken trouwens.

Tussendoor zien we beelden van fietsers, soms zonder voice over, soms met Hin’s stem op de geluidsband met puntige beschouwingen. Enige punt van kritiek op deze goed gelukte film is het soms te nadrukkelijk aanwezige, nogal vervreemdende geluid wat afleidt van de fietsers.

Fataal

Met zulk druk en onbezonnen verkeer als in Amsterdam is het onvermijdelijk dat er ook fatale ongelukken gebeuren. Je denkt dan snel aan de dochter van Anna Enquist of de zoon van Adriaan van der Heijden. Maar Hin laat achtergebleven familieleden of vrienden van onbekende fietsslachtoffers op de noodlottige plek van het ongeluk vertellen hoe het gebeurd is. Hartverscheurende verhalen.

De Fietser die begint met tekeningen van Aat Veldhoen is bij uitstek een filmisch verhaal. Vol beweging. Melancholiek en scherp geobserveerd, met een vleugje Bert Haansta en Simon Carmiggelt. Met treffend en vloeiend camerawerk van Martijn van Beenen. Ergens in de film wordt Jean Gabin uit Le Quai de Brumes (Havenkwartier) van Marcel Carné geciteerd. Hij vraagt aan iemand: ‘waar ga je heen, nergens heen, dan gaan we dezelfde kant op’

Jaap Mees

Trailer De Fietser https://youtu.be/0odU6gyv_Jo